Czy zastanawiałeś się kiedyś nad tym, na czym dokładnie polega dezynfekcja i sterylizacja oraz jakie są ich zasady? Sprawdź, jakie przedmioty i powierzchnie mogą podlegać dezynfekcji, a także w jaki sposób przeprowadza się sterylizację.
Na czym polega dezynfekcja? Zasady i zalecenia
Zgodnie z zasadami dezynfekcji narzędzia i sprzęt, które mają kontakt z nieuszkodzoną powierzchnią skóry, mogą przejść jedynie przez proces dezynfekcji, natomiast wszystkie pozostałe przedmioty muszą zostać poddane sterylizacji. Dezynfekcja to proces, podczas którego dochodzi do redukcji ilości mikroorganizmów. Obszary dezynfekowane to zazwyczaj: narzędzia, podłoga, blaty czy też aparatura, jednak często stosuje się także dezynfekcję powierzchni skóry oraz ran. Bardzo często konieczne jest również odkażanie osób, które wchodzą do konkretnego pomieszczenia, wówczas stosuje się bramki dezynfekujące, które można znaleźć np. na stronie http://compensus.pl/bramki-do-dezynfekcji/.
Związki, które mają bezpośredni kontakt ze skórą nie mogą mieć działania toksycznego, drażniącego ani alergizującego. Wyróżnia się fizyczne, chemiczno-termiczne oraz chemiczne metody dezynfekcji. Do tych pierwszych zalicza się metody termiczne, które stosowane są np. do dezynfekcji bielizny, oraz metody nietermiczne, które wykorzystywane są głównie w procesie produkcji leków i szczepionek, gdzie używa się ich do oczyszczania powietrza z drobnoustrojów. W metodach chemiczno-termicznych stosuje się natomiast wilgotne i gorące powietrze ze środkiem dezynfekcyjnym. Sposobów tych używa się głównie do odkażania przedmiotów, które mogłyby ulec uszkodzeniu w wysokiej temperaturze. Zgodnie z zasadami dezynfekcji w ostatniej metodzie zastosowane mogą być związki z różnych grup chemicznych, takie jak: alkohole, aldehydy, barwniki, chlorowce, fenole, sole metali ciężkich, środki utleniające oraz środki powierzchniowo czynne. Teraz, kiedy wiesz już jak wygląda dezynfekcja, możesz zapoznać się z pojęciem sterylizacji.
Czym jest sterylizacja?
Poznałeś już ogólne zasady mycia i dezynfekcji. Sterylizacja to natomiast całkowite usuwanie mikroorganizmów, czyli tak zwane wyjaławianie. Pozwala ona usuwać spory, które są w stanie przetrwać w nieprzyjaznym środowisku. Wyróżnia się wiele rodzajów sterylizacji, np. sterylizację ciepłym i wilgotnym, suchym i gorącym powietrzem, a także sterylizację chemiczną. Najczęściej stosowaną metodą jest ta z wykorzystaniem ciepłego i wilgotnego powietrza. Polega ona na zastosowaniu pary wodnej lub wrzącej wody. Aby cały proces przebiegł prawidłowo, konieczne jest utrzymanie w komorze sterylizacyjnej próżni, ponieważ para wodna będzie mieć inną temperaturę w zależności od ilości powietrza.
Sterylizacja suchym i gorącym powietrzem przeprowadzana jest natomiast w sterylizatorach zwanych suszarkami. Metody tej używa się najczęściej do sterylizacji takich materiałów jak: pudry, oleje, wazelina oraz pozostałe materiały oleiste. Nie zaleca się stosować tej metody do przedmiotów z tworzyw sztucznych, gumy, materiałów opatrunkowych i roztworów wodnych.
Jeśli chodzi natomiast o sterylizację chemiczną, to polega ona na zastosowaniu płynnych środków, które są bardzo podatne na działanie wysokich temperatur. Wszystkie czynności związane z tym procesem należy wykonywać w warunkach aseptycznych – mając do dyspozycji jałowy sprzęt i wodę destylowaną. Przedmioty, które są wyjaławiane przy pomocy tej metody, muszą zostać natychmiastowo użyte, w innym przypadku konieczne będzie powtórzenie procesu. W czasie, gdy środek działa, naczynie powinno być przykryte, natomiast po wyjęciu z roztworu przedmioty należy dokładnie opłukać wodą destylowaną, a następnie wytrzeć jałowym ręcznikiem. Istnieją jeszcze takie formy sterylizacji jak sterylizacja gazowa niskotemperaturowa, sterylizacja formaldehydowa, sterylizacja radiacyjna, sterylizacja plazmą gazową, sterylizacja tlenkiem etylenu oraz sterylizacja chemiczna. Na tym właśnie polegają zasady dezynfekcji i sterylizacji, z którymi należy się zapoznać przed przystąpieniem do podejmowania działań.
